بلاگ

نکات نصب لوله های فاضلابی

لوله کاروگیت

در این مقاله به تشریح نکات ضروری و مهم جهت نصب انواع لوله های فاضلابی پرداخته ایم. در واقع این مطلب را میتوانید به عنوان یک دستور العمل نصب انواع لوله های فاضلاب ، به طور خاص از جنس پلی اتیلن، در نظر بگیرید.
برای نمونه لوله کاروگیت فاضلابی یکی از پرکاربردترین این لوله ها محسوب میشود که مواردی که ذکر میشود برای نصب آنها نیز صدق میکند.

نکات عمومی درباره نصب لوله های فاضلابی

لوله های پلی اتیلن جزء لوله های انعطاف پذیر محسوب می گردد. لوله های انعطاف پذیر لوله هایی می باشند که تحت اثر بارهای وارد دچار تغییر شکل می شوند. شکل زیر به صورت شماتیک قابلیت تغییر شکل لوله های پلاستیکی را در اثر بارهای وارد نشان می دهند.

دستورالعمل نصب لوله فاضلابی

باید توجه نمود سهم کوچکی از بارهای وارده توسط لوله های انعطاف پذیر تحمل میشود و عمده نیروهای وارده می بایست توسط بستر اطراف لوله منتقل گردد. بنابراین نقش ایجاد یک بستر مناسب جهت نصب و کارکرد صحیح لوله های انعطاف پذیر بسیار با اهمیت می باشد.

مهمترین مساله در کارگذاری لوله های مدفون رفتار متقابل لوله و خاک در ارتباط با یکدیگر است. با انتخاب مناسب جنس و درصد کوبش خاک اطراف لوله میتوان از ایمن بودن و عمر طولانی خط لوله اطمینان لازم را حاصل نمود.

توان تحمل بار لوله های انعطاف پذیر به شکل چشمگیری بوسیله اجرای لایه های خاک (مطابق ضوابط فنی) در اطراف لوله افزایش می یابد. نیروهای وارده به لوله از طریق دیواره های جانبی به خاک اطراف منتقل می شود.

مقاومت خاک اطراف لوله به شکل موثری از تغییر شکل بیشتر لوله جلوگیری و همچنین نیروهای قائم را تحمل می نماید. میزان این مقاومت بستگی به نوع مصالح و چگونگی اجرای لایه پوشا دارد. اجرای لایه مستحکم تر در اطراف لوله تغییر شکل کمتر را در پی خواهد داشت. به این تعامل بین لوله و اطراف آن سیستم خاک- لوله اطلاق می شود.

نصب لوله های پلی اتیلن

ترانشه حفاری شده می بایست جهت کارگذاری لوله مقاومت کافی را دارا باشد. در غیر اینصورت می توان بوسیله کوبیدن استفاده از مصالح مرغوب بتن ریزی یا طرق دیگر آنرا پایدار نمود (بستر سازی). به طور کلی اگر بتوان بر روی کف ترانشه راه رفت بدون اینکه اثر پا مشخص شود کف ترانشه بطور قابل ملاحظه ای پایدار است.

همچنین کف ترانشه می بایست همواره عاری از خاکهای نامرغوب لجن سنگهای بزرگ خاکهای کلوخه ای مصالح یخ زده و هر گونه وضعیتی که برای نصب لوله نامناسب است باشد و در هنگام نصب لوله و اجرای لایه پوشا خشک باشد.

بستر سازی

بستر باید به روی شالوده برای توزیع یکنواخت بار در طول لوله پلی اتیلن آماده سازی و متراکم گردد. لوله بر روی بستر قرار می گیرد و سپس خاکریزی و پر کردن نقاط خالی اطراف و کناره های لوله انجام می پذیرد.

آماده سازی کف ترانشه

قبل از نصب و خواباندن لوله در ترانشه کف ترانشه باید با شیب کاملا یکنواخت و مناسب آماده و در شرایط خشک باشد.
لوله باید کاملا به صورت یکنواخت بر روی بستر قرار گیرد. برای محل اتصالی ها باید خاکبرداری اضافی به نحوی انجام شود که از قرار گرفتن لوله بر روی دو انتهای آن جدا خودداری شود. ابعاد خاکبرداری اضافی در محل اتصالی ها با توجه به نوع و قطر لوله خواهد بود. نحوه قرار گرفتن صحیح لوله در کف ترانشه در شکل نشان داده شده است.

نحوه نصب لوله فاضلاب

عرض ترانشه باید در حداقل میزان مجاز انتخاب شود. بنابراین از هر گونه تعویض بی مورد باید جدا خودداری گردد. زیرا هرچه عرض ترانشه بیشتر باشد فشار خاک روی لوله نیز بیشتر خواهد شد. حداقل عرض ترانشه یک و نیم برابر قطر خارجی لوله است. از مرطوب شدن ترانشه حین عملیات نصب لوله ها باید به شدت جلوگیری شود.

چگونگی تهیه بستر ترانشه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. کف ترانشه باید صاف و عاری از هرگونه سنگ و کلوخه باشد. پیشنهاد می شود در صورتی که خاک کف ترانشه مناسب نیست برای بسترسازی از خاکهای با کیفیت بالاتر که از محل دیگر تامین می شود استفاده شود.

خاک پشتبند باید به خوبی کوبیده شود تا سختی خاک بالاتر رود.هرچه کوبش خاک کنار لوله بهتر انجام شود رفتار لوله تحت فشارهای خارجی بهتر و مناسب تر خواهد بود.

بدنه لوله باید در تمام طول لوله با کف ترانشه تماس کامل داشته و تحت هیچ شرایط نباید وزن لوله توسط اتصالی ها به بستر منتقل شود.

خاکریزی اطراف و روی لوله به منظور تامین سه شرط اساسی زیر باید صورت گیرد :

  • تامین جایگاه و بستر مناسب برای لوله
  • تامین ایستایی ثانویه لازم بین لوله و دیوار ترانشه
  • انتقال بارهای روی لوله به دیوار ترانشه و پی

به طور کلی خاکریزی روی لوله از نقطه نظر نوع مصالح مصرفی به دو ناحیه مجزا تقسم می شود.

ناحیه خاکریزی مرحله اول (مقدماتی):خاکریزی این مرحله شامل خاکریزی اطراف و روی تاج لوله تا ارتفاع مشخص است. این قسمت از خاکریزی عموما با استفاده ازخاک انتخابی یا مصالح مناسب دیگر مورد تایید و به منظور حداقل خاکریزی روی لوله است.

اجرای لایه کناری

لایه کناری لوله می بایست با استفاده از مصالح مناسب اجرا و متراکم گردد بطوریکه باعث انحراف لوله نشده و با سطوح زیرین بخوبی تماس یابد. برای این منظور استفاده از متراکم کننده های ارزه ای نسبت متراکم کننده ای ضربه ای ارجحیت دارد.

خاکریزی مقدماتی به منظور حفاظت لوله در هنگام اجرای خاکریز نهایی استفاده می شود. و همچنین بعنوان یک پوشش نگهدارنده برای قسمت فوقانی لوله برده می شود.ضخامت این لایه برای اقطار تا ۶۰۰ میلیمتر حداقل ۱۵ سلانتیمتر و برای اقطار بزرگتر حداقل۳۰ سانتیمتر بالاتر از تاج لوله می باشد. البته ضخامت این لایه با توجه به عمق ترانشه سطح آب زیرزمینی ونوع خاک محل می تواند اندکی تغییر نمایید.

خاکریزی اولین لایه باید به صورت آرام و یکنواخت و همزمان در دو طرف لوله انجام گیرد. پس از پخش خاک کوبش خاک با روشهای دستی و با احتیاط کامل به نحوی باید انجام شود که از صدمه زدن به لوله و اتصال خودداری شده و با موجب حرکت و جابه جایی اتصال ها و لوله نشود. کوبش این قسمت از خاک با وسایل سبک ماشینی صورت گرفت.

عدم دقت در اجرای این بخش از کار باعث صدمه زدن به لوله خارج شدن لوله از محل اتصالی ها و در نهایت از آب بندی افتادن لوله خواهد گردید.

اجرای خاکریز نهایی

این لایه بعنوان یکی از مهمترین لایه هاکه با بارهای ترافیکی در تماس می باشد اهمیت دارد.لذا مصالح مصرفی آن می توان شامل مصالح رسازی راهها باشد. مصالح مصرفی می باشد عاری از کلوخه های رس موادآلی نخاله های ساختمانی و سنگهای با ابعاد بزرگتر از ۲۰ سانتیمتر باشد.اولین لایه باید با ضخامت حداقل ۳۰سانتیمتر اجرا و متراکم شود و میزان تراکم حداقل ۹۵%دانسته ااستاندارد می باشد.

خاکریزی این مرحله در لایه های ۳۰سانتیمتری و با کوبش به وسیله دست یا ماشین آلات مورد تایید مهندس مشاور بسته به محل و نوع لوله انجام خواهد شد. ریختن یکباره خاک با لودر یا موارد مشابه به داخل کانال مجاز نیست.

استاندارد کوبش خاک: روش و مقدار کوبش خاک ومصالح خاکریزی ترانشه لوله گذاری در مشخصات طرح داده شده است.

نکته ۱ : بایستی بطور کلی دقت گردد در هیچ یک از قسمت های بستر بخصوص زیر لوله خلل و فرجی نداشته باشد و تراکم مطلوب انجام گیرد.
نکته ۲: کف بتنی مگر بمنظور ایجاد شیب مناسب و تراز لوله پیشنهاد می گردد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.